Avrupa’da yaşanmış olan yüzde 50 toplam ürün kaybı, Türkiye’nin zeytin ve zeytinyağı ihracatında mühim bir gelir elde etmesini sağlayacak. Üretici, şimdi ihracatta mühim bir gelir artışı istiyor.
Manisa’nın Akhisar ilçesinde zeytin hasadına başlandı.
Geçtiğimiz yıllarda 130 bin tonluk rekoltenin gerçekleştiği üretimde, bu yıl rekoltenin 360 bin tonlara çıkması hedefleniyor.
Eleklere standart isteniyor
Domat, Edremit, Trilye ve Uslu olmak suretiyle 4 değişik çeşit zeytinin üretildiği Akhisar’da üreticiler artan maliyetleri karşılayabilmek için iyi bir fiyat verilmesini bekliyor.
Zeytin üreticileri ek olarak zeytinde fiyatı mühim seviyede etkileyen eleklere de standart getirilmesini istiyor.
Zeytini kalibresine nazaran ayıran eleklerin değişik tüccarlarda değişik olduğuna dikkat çeken üreticiler, getirilecek standartlarla bu karmaşanın ortadan kalkacağını söylüyor.
Mühim bir fırsat kapısı
Öte taraftan, Avrupa’nın zeytin ve zeytinyağı tedarikçisi konumunda olan İtalya ve İspanya’daki kuraklık sebebiyle rekoltedeki yüzde 50’lere varan düşüşler de hem üreticilere hem de ihracatçılara mühim bir fırsat kapısı olması planlanıyor.
Avrupa’yı kuraklık vurdu, zeytinde Türkiye’ye fırsat hayata merhaba dedi VİDEO
Domat çeşidinin yüzde 70’ini Akhisar üretiyor
Türkiye’de zeytin ve zeytinyağı üretiminde başkenti olarak vasıflandırılan Akhisar’ın Ziraat Odası Yönetim Kurulu Başkanı ve Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konsey Üyesi Ahmet Akbuğa, “Geçen seneye bakışta Akhisar’da toplam ürün artışımız var. Aslına bakarsan şu an Akhisar’da 4 çeşit zeytin ürünümüz bulunmakta. Bunlar Domat, Edremit, Trilye ve Uslu çeşitleri. Şu anda hasadını yapmış olduğumuz Domat çeşidi Türkiye tüketiminin yüzde 70’ini Akhisar tarafınca üretiliyor. Geçen yıl 130 bin ton civarın zeytin üretimi oldu. Bu yıl 350-360 bin ton civarında zeytin üretimi bekliyoruz.” dedi.
“Rekoltemiz fiyatlara tesir yapmayacaktır”
İtalya ve İspanya’daki kuraklık sebebiyle yaşanmış olan toplam ürün kaybından dolayı fiyat beklentilerinin yüksek bulunduğunu söyleyen Başkan Akbuğa, “İtalya yada İspanya, Portekiz olsun, Rusya’daki zeytin üretimlerine baktığımızda hava şartlarından dolayı toplam ürün düşüklüğü var. Bundan dolayı da fiyatlardan umutluyuz. Rekoltemiz fiyatlara tesir yapmayacaktır. Bugünlerde Domat ve Uslu çeşidi hasat yapılıyor. Öteki çeşitlerde hasat başlamadığından fiyatlar hemen hemen gündeme gelmedi.” diye konuştu.
“Fiyatlar 18 TL’den 5 TL’lere kadar düştü”
Fiyatların zeytinin kalibresine nazaran belirlendiği bilgisini veren Akbuğa, “Fiyatlar kalibreye nazaran belirleniyor. Hususi firmalar ve Ziraat Kredi Kooperatifleri tarafınca 18,50’den başlayıp 10 TL’lere kadar açıklanan fiyatlar olmuştu. Şu anda fiyatlar 18 TL’den 5 TL’lere kadar düştü. Averaja geldiğinizde de 11 TL ile 12 TL arası değişiyor. Bu rakamlar bizim geçen yıl aldığımız rakamlar. Girdi maliyetleri, mazot, gübre, tarımsal sulama ve kullandığımız elektriğe baktığımız vakit geçen seneye nazaran yüzde 300 dolayında bir artış gözleniyor. Fakat maalesef bizim kaliteli bir halde üretmiş olduğumuz zeytin ve zeytinyağı geçen yıl ile aynı şekilde seyrediyoruz. Bundan dolayı sıkıntılı bir süreçten geçiyoruz.” ifadelerini kullandı.
Üretici fiyatın artmasını bekliyor
Üreticilerin fiyat artışı beklentisinde bulunduğunu dile getiren Akbuğa, “Geçen yıl Akhisar’da üretmiş olduğumuz zeytinyağı tutarları perakendede 60 TL civarında geziyordu, toptan satışta 55 TL civarındaydı. Ikimiz de fırsat kollamayacağız. Şundan fiyatlar söylemiyoruz. Zeytinyağında 75-80 TL civarındaki fiyat beklentisi karşılandığı vakit bu üreticiyi doygunluk eder. Bu sebeple ilerisini de düşünmemiz lazım. Biz şu an ürettiğimiz zeytinyağını halkımıza 130 TL’den satmış olsak, bu sefer halkımız bizim üretmiş olduğumuz zeytinyağını tüketemeyecek. Bundan dolayı bunun devamı gelmesi için 80 TL civarında fiyat bekliyoruz.” diye konuştu.
“Her şeyin fiyatı artarken, zeytinin fiyatı niçin artmadı?”
Zeytin üreticisi Ali Yamaner de “Toplam ürün anlamında oldukça şükürler olsun yoğunluğumuz fazla. Fakat fiyat mevzusuna geldiğimizde maalesef geçen seneyi arar konumdayız. Fiyatların geçen seneyle içinde 1 TL fark var. Eleklerde bir standart olmasını istiyoruz. Müstahsilde değişik, çiftçilerde ayrı, komisyoncularda ayrı, alıcılarda ayrı elekler var. Alıcılardaki eleklerle, üreticilerin elekleri içinde oldukça büyük fark var. Biri ceviz eleği, biri zeytin eleği. Bunlara bir standardın gelmesini istiyoruz. İşçi maliyetleri geçen seneye nazaran yüzde 200 arttı. Geçen seneye 140 TL’ye çalıştırdığımız işçi şu an 350 TL. Her şeyin fiyatı artarken, zeytinin fiyatının artmamasının sebebi nedir yetkililere soruyoruz.” dedi.
“İspanya ve İtalya’da bu yıl yüksek oranda ürün noksanlığı var”
Türkiye olarak bu yıl talihli olduklarını söyleyen Manisa Tecim Borsası Yönetim Kurulu Üyesi ve Zeytinyağı İşletmecisi Mehmet Ersaygı ise “Türkiye olarak zeytinde talihli bir ülkeyiz. Üretimimiz ve beklentilerimiz yüksek. Ortalama 300 bin ton civarında bir zeytinyağı planlanıyor. Türkiye genelinde 200 milyon ağaca sahibiz. Dünya geneline baktığımızda öteki İspanya ve İtalya’da bu yıl yüksek oranda ürün noksanlığı var. Yüzde 50 civarında bir ürün noksanlığı var. Onu Türkiye olarak değerlendirmemiz lazım.
Bu yıl bizim talihli bir yılımız. Politikalara bağlı olarak değişecek. Dünya geneline baktığımızda Avrupa’da şahıs başı tüketim 20 litrenin üstünde. Avrupa’daki zeytinyağı noksanlığını düşünürsek Türkiye’deki ihracat güzel bir noktaya gelir. Fakat bizim Türkiye içindeki tüketimi de etkileyecektir. Bunu vakit gösterecek. Çiftçilerimiz burada oldukça mühim. Ürkü satışlar yapmazlarsa eğer, ellerindeki mahsulün kıymetini bilir depolarlarsa bu yağın ileride daha da yüksek fiyatlara çıkacağını tahmin ediyoruz.” şeklinde konuştu.
“Çiftçinin para kazanması için…”
Ersaygı, “Zeytin tutarları yağlık bazda 8 TL ile 10 TL civarında. Geçen yıl 5,6 kilogram zeytinden 1 kilogram yağ üretiyorduk. 60 liraların üstünde bir maliyeti var. İşletme maliyetleriyle birlikte bu 65 TL’nin de üstüne çıkacaktır. Çiftçinin para kazanması için bu malı 65 TL’nin üstünde satması lazım. 65 TL’nin üstündeki bir ürün işletmelere girmiş olduğu vakit 100 TL civarında. En büyük dengesizlik buradan çıkacak. Tüketicinin bu zeytinyağını 100 TL’nin altında satın alacağını zannetmiyorum.
Şu anda internette 5 kilogramlık zeytinyağını 150 TL’ye satanlar var. Aslına bakarsan 5 litrelik tenekenin maliyeti 20 TL’nin üstünde. Kargo maliyetleri ile beraber 5 litre zeytinyağını litresini 40 TL’den satmış oluyor. 65 TL maliyeti olan bir ürünü 40 TL’ye iyi mi satarsınız? İnternette zeytinyağı esansı, zeytinyağı aroması denilen konsantre ürünler satılıyor. Bunların denetim edilmesi lazım. Bu konsantreler nerelere kullanılıyor, nereye karıştırılıyor denetlenmesi lazım. İllaki bu firmalar yakalanıyor. Sadece kişi şirketi oluyor. Şirketi kapatıp başka şirket üstünden üretime devam ediyor.” dedi.
“Aroması ve geniz yakması olur”
Gerçek zeytinyağının genizde bir yakma yaptığına dikkat çeken Ersaygı, “Zeytinyağı ilk başta acılığından anlaşılır. Kaliteli bir zeytinyağı acı olur. Aroması ve geniz yakması olur. İnsanlar alışkın olmadığından bunu fena olarak algılıyor. O yüzden konsantre esanslarla karıştırılmış olan bitkisel yağlar zeytin kokusuna haiz fakat zeytinyağı tadına haiz değil. Bunu tüketiciler oldukça fazla anlamayabiliyor.” dedi.
“Geçtiğimiz yıllara nazaran bir artış bekliyoruz”
Manisa’nın 26 milyon zeytin ağacıyla başkent bulunduğunu belirten Manisa Ziraat ve Orman Müdürü Metin Öztürk, “Manisa 26 milyonu aşan zeytin ağacı varlığıyla zeytinin başkenti olarak ifade ediyoruz. Bilhassa sofralık zeytindeki rekoltesi ve sofralık zeytinde Türkiye birinciliğiyle Manisa mühim bir noktada. Türkiye’nin ilk ve tek Zeytin İhtisas Organize Endüstri Bölgesine de haiz bir iliz. Bu yıl de geçtiğimiz yıllara nazaran bir artış bekliyoruz.
Kısa sürede Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi de bu konudaki çalışmalarını tamamlayacaktır. Bu seneyi bir fırsat yılı olarak da görüyoruz. İspanya ve İtalya’da rekoltelerin düştüğünü ve bu yıl kuraklık kaynaklı toplam ürün azlığını yaşadıklarını biliyoruz. Bunun ihracatta mühim bir avantaj olacağını düşünüyoruz. Manisa birçok üründe ihracat meydana getiren ve ihracat tecrübesi olan bir il. Zeytin ve zeytinyağında da bu tecrübesiyle ihracatta bu yıl oldukça güzel işlet başaracaktır.” diye konuştu.