Prof. Dr. Mahmut Demirbaş, Türkiye’nin kısa ve orta vadeli temerrüt riski olmadığını ve mevcut CDS puanlarının düşmesi icap ettiğini belirterek Yunanistan ve Türkiye’ye ekonomik açıdan karşılaştırdı.
Kredi risk primi alınan bir kredinin geri ödenmeme riskini saptamak ve bu riske karşı kredinin sigortalanması için kullanılan bir kıymet.
Yunanistan’ın kısa vadeli 1 yıl USD CDS puanı 25,23 iken Türkiye’nin 331,30 olarak uygulanıyor. Yunanistan’ın Orta vadeli 5 yıl USD CDS puanı 92,63 iken Türkiye’nin 487,15.
Ekonomist Prof. Dr. Mahmut Demirbaş, Türkiye’nin kısa ve orta vadeli temerrüt riski olmadığını ekonomik verilerle aktardı ve mevcut CDS (kredi risk primi) puanlarının daha da düşmesi icap ettiğini verdiği örneklerle dile getirdi.
Mahmut Demirbaş’a bakılırsa Türkiye’nin enflasyon problemi var fakat bu mesele CDS puanını tek başına yükseltmeye etken değil.
Demirbaş, Türkiye’nin ekonomik verilerini Yunanistan ile karşılaştırarak, Yunanistan’ın verilerinden fazlaca daha iyi durumda olan Türkiye’nin CDS puanlarının yüksek olmasını doğru bulmadıklarını aktardı.
Türkiye ve Yunanistan’ın ekonomik verilerinin karşılaştırması:
- Yunanistan’ın kamu borcunun GSYİH’ya bakılırsa oranı yüzde 193 iken Türkiye’nin kamu borcunun GSYİH’ya oranı yüzde 42 oranında.
- Kamu harcamalarının GSYİH’ya oranı Yunanistan’da yüzde 56,9 oranında iken Türkiye’de yüzde 43,6 oranında.
- Bütçe açığı oranı Yunanistan’da yüzde 7,4 oranında gerçekleşirken Türkiye’de yüzde 2,7 oranında.
- Hane halkının borcunun GSYİH’ya oranı Yunanistan’da yüzde 51,9 olduğu bir ortamda Türkiye’de yüzde 12,5 oranında.
- Yunanistan’ın nüfusu 10,7 milyon şahıs ve işsizlik oranı Yunanistan’da yüzde 11,6 oranında gerçekleşirken Türkiye’nin nüfusu 84,6 milyon şahıs ve işsizlik oranı yüzde 10,2 oranında.
- Yunanistan’da senelik gelişme oranı yüzde 2,8 oranında iken Türkiye’de yüzde 3,9 oranında gerçekleşti.
- Altın hariç Yunanistan’ın biriki tutarı 3 milyar 236 milyon dolar iken (Yunanistan nüfus olarak Türkiye’nin 7,9 ‘da biridir. Aynı oranda düşünürsek Türkiye’nin rezervi 25 564,4 milyar dolar olması gerekirken) altın hariç Türkiye’nin biriki miktarı 84 milyar 810 milyon dolarda.
- Yunanistan’ın 114,21 ton altın rezervi var iken Türkiye’nin ise 488,87 ton (43 Milyar 954 milyon dolar değerinde) altın rezervi mevcut.
- Yunanistan’ın bütçe açığı eksi yüzde 7,4, Türkiye’nin bütçe açığı 2022 yılı 11 aylık dönem itibariyle (20 milyar 400 milyon TL (Bütçe Açığı) / 4 trilyon 258 milyar 168 milyon TL (GSYİH) = 0,00479= Binde 4,79) binde 4,79 oranında.
- Ek olarak, Yunanistan’ın hane borcunun GSYİH’ya oranı yüzde 51,9 oranında iken, Türkiye’nin hane halkı borcunun GSYİH’ya oranı yüzde 12,5 oranında.
“Türkiye’nin gerek kısa vadeli ve gerekse orta vadeli bir temerrüt riski söz mevzusu değil”
Ekonomist Demirbaş’a bakılırsa, bu şekilde bir bütçe açığı oranında ve hane halkı borçlanma oranının olduğu bir ekonomik ortamda Türkiye’nin gerek kısa vadeli ve gerekse orta vadeli bir temerrüt riski söz mevzusu olması imkansız.
“Tahıl Koridoru başarısı”
Demirbaş, Türkiye’nin Ukrayna Rusya savaşındaki barışçıl tutumu ve bu sebeple tahıl koridorunda göstermiş olduğu internasyonal başarının yanı sıra, tutsak takası mevzusunda yapmış olduğu insanı katkı gözle görülemeyecek seviyede açık bir olay iken bu anlaşmaları Birleşmiş Milletler ile beraber başarı göstermiş bir halde yürüttüğünü belirtti.
“Türkiye, doğalgaz boru hattı ile Avrupa’nın arz güvenliğinde en mühim ülke”
Demirbaş bu konudaki değerlendirmesini şöyleki sürdürdü:
“Türkiye maden ve enerji kaynakları açısından Yunanistan’dan daha varlıklı bir Türkiye’nin, coğrafik yapısı sebebiyle 7 tane doğalgaz boru hattı ile köprü vazifesi gören ve Avrupa’nın arz güvenliğinde en mühim ülke konumunda.
Peki, karayolu ve demiryolu hatları ile Avrupa’yı Asya’ya bağlayan Türkiye’nin iyi mi oluyor da CDS puanları Yunanistan’ın üstünde oluyor.
Kısa vadeli Yunanistan’ın 1 yıl USD CDS puanı 25,23, Türkiye’nin 331,30 (15.12.2022 tarihindeki yüzde 7,77 oranındaki düşüş sonrası), Orta vadeli Yunanistan’ın 5 yıl USD CDS puanı 92,63, Türkiye’nin 487,15 (15.12.2022 tarihindeki yüzde 5,37 oranındaki düşüş sonrası.) Bu puanlarda bir yanlışlık var.
Bu CDS puanları kabul edilemez
Türkiye’nin kısa vadeli borç ödememe yada öteki bir ifade ile temerrüde düşme riski yoktur. Bu şekilde bir ortamda ekonomik verilerde yukarıdaki şeklinde var olduğu sürece bu CDS puanları kabul edilemez.
Evet. Türkiye’nin bir enflasyon problemi var. Bu mesele temerrüt olasılığını etkilemediği şeklinde borç verenler açısından bir yitik da yaratmaz. Enflasyon günümüz dünyasında bilhassa 2022 senesinde tüm dünyanın en mühim bir problemi. Enflasyonla savaşım kapsamında Aralık ayı toplantılarında ABD Merkez Bankası (Fed), 50 baz puanlık artışla siyaset faizini yüzde 4,50 bandına, ECB 50 baz puanlık artışla siyaset faizini yüzde 2,50, BoE 50 baz puanlık artışla siyaset faizini yüzde 3,5 bandına çıkardılar. Ek olarak enflasyonla savaşım kapsamında sıkılaştırma politikalarının devam edeceği üç kurum tarafınca da ifade ediliyor.”
Demirbaş’a bakılırsa bu değerlendirmelerin sonucunda tek başına enflasyon oranı CDS puanını belirleyen bir etken de değil.