AA
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) Başkanı Şahap Kavcıoğlu, yapmış olduğu açıklamalarda Türk bankacılık sektörünün, sağlam ve itimat veren yapısıyla Türkiye ekonomisi için mühim bir “istikrar çıpası” görevi oynadığını altını çizdi.
BDDK Başkanı Şahap Kavcıoğlu, bankacılık sektörünün kredileri artmaya devam ederken varlık kalitesinin mühim bir göstergesi olan takibe dönüşüm oranının ise yüzde 1,5 ile zamanı düşük seviyelerde seyrettiğini belirtti.
Kavcıoğlu, söz mevzusu oranın yüzde 2,3 olan AB averajının da altında bulunduğunu aktararak bu mevzu hakkında şöyleki konuştu:
Ek olarak, Ekim 2023 itibarıyla 3. Grup krediler için yüzde 84,9, 2. Grup krediler için ise yüzde 23,1 seviyesinde, Avrupa bölgesi ve öteki birçok ülkeye kıyasla daha yüksek oranda ayrılan karşılıklar, bankalarca mühim bir ilave yitik ihtimalini azaltmaktadır.
“Türk bankacılık sektörü 21,8 trilyon TL’lik bir etken büyüklüğe erişti”
En güncel veri süreci itibarıyla Türk bankacılık sektörünün 21,8 trilyon TL’lik bir etken büyüklüğe eriştiğini, sektörün toplam kredilerinin de 11 trilyon TL’ye ulaşmış durumda bulunduğunu belirten Kavcıoğlu, şöyleki konuştu:
Iktisat yönetimimizin seçici kredi politikası ile hedeflediği şekilde bankalar, gerçek sektörü desteklemeye, üretimi ve ihracatı finanse etmeye devam etmektedir.
“Asgari yüzde 8 olması ihtiyaç duyulan ana para yeterlilik oranı yüzde 18,4 seviyesinde”
Son olarak açıkladıkları veriler itibarıyla bankacılık sektörünün internasyonal standartlara gore asgari yüzde 8 olması ihtiyaç duyulan ana para yeterlilik oranının yüzde 18,4 seviyesinde bulunduğunu, likidite karşılama oranlarının yasal limitlerin fazlaca üstünde bulunduğunu belirten Kavcıoğlu, şunları kaydetti:
Bankalarımızın yurt dışı finansman temininin hızlandığı ve yabancı yatırımcı ilgisinin arttığı, gerçekleşen işlemlerden açıkça gözlenmektedir. Bununla beraber bankacılık sektörü, geçen senenin aynı dönemine gore net karını da yüzde 44,7 oranında artırmıştır. Son açıklanan verilen itibarıyla sektörün etken ve öz kaynak karlılığı oranları sırasıyla yüzde 3,2 ve yüzde 41,5 olarak gerçekleşmiş olup anılan oranlar da başta AB averajları olmak suretiyle pek fazlaca ülkenin averajlarından daha yüksek seviyededir. Özetle bankacılık sektörü etken kalitesi, ana para yapısı, likidite yeterliliği ve kârlılık bakımından oldukça iyi durumda olup mali bakımdan kuvvetli ve sağlıklıdır.
“2024 senesinde bankacılık mevzuatımızda değişimler yapılarak düzenleme ve denetleme çerçevemiz daha da geliştirilecek”
Belirtilmesi ihtiyaç duyulan bir öteki mühim husus da ülkemiz bankacılık mevzuatının internasyonal düzenlemelere tam uyumlu azca sayıdaki birkaç örnekten birisi olduğu gerçeğidir. Bu sebeple 2024 senesinde da bankacılık alanındaki internasyonal gelişmeler ve düzenlemeler çerçevesinde mevzuatımızda lüzumlu değişimler yapılarak internasyonal bankacılık standartlarına tam uyumlu düzenleme ve denetleme çerçevemiz daha da geliştirilecektir. Bu doğrultuda, Basel Komitesi tarafınca gösterilen Basel III Final düzenlemelerine ülkemizin tam uyumunun sağlanması için bankacılık mevzuatında lüzumlu değişikliklerin yapılmasına yönelik emek harcamalar sürdürülmekte olup AB’nin mevzuya ilişkin açıklamış olduğu uygulama takvimine paralel olarak ikimiz de BDDK olarak, bahse mevzu düzenlemeleri 2025 senesinde hayata geçirmeyi planlıyoruz.
“İklim riskleri finansal kuruluşlar için mühim bir finansal risk unsuru”
Ek olarak, bildiğiniz suretiyle, son dönemde iklim değişikliği sebebiyle ortaya çıkan iklim risklerinin finansal kuruluşlar için mühim bir finansal risk unsuru haline gelmesi sebebiyle düzenleyici ve denetleyici otoritelerin bu risklerin yönetilmesine ilişkin lüzumlu yapıları ihdas etmemesi durumunda bu risklerin bankacılık sisteminin ve nihai olarak finansal sistemin istikrarına yaratacağı negatif etkisinde bırakır dünya ekonomilerinin ana gündem maddesi haline gelmiştir.
“Sürdürülebilirlik Stratejisi Fiil Planı’ndaki planlar uygulamaya geçirilecek”
Bu itibarla 2024 senesinde BDDK olarak, Bankacılık Kanunu’nda sayılan görevlerimiz çerçevesinde, iklim değişikliğinin yaratacağı finansal riskler ve düşük karbon ekonomisine geçişin bankacılık sektörü ve öteki finansal kuruluşlar üstünde oluşturacağı risklerin ölçülmesi, çözümleme edilmesi ve yönetilmesi bizim de en mühim gündem maddelerimizden biri olacaktır. Bu kapsamda, sürdürülebilir bir finansal sisteminin inşasına katkıda bulunmak için Sürdürülebilirlik Stratejisi Fiil Planı’nda (2022-2025) yer edinen politikalarımızı hayata geçirmeye başladık. Söz mevzusu Fiil Planı’ndaki hedeflerimiz uyarınca Avrupa Yeşil Mutabakatı’na uyum süreci kapsamında bankaların iklimle ilgili hedeflere katkısını ölçmeyi hedefleyen Yeşil Varlık Oranı Hakkında Bildiri Taslağı ile bankaların maruz kaldıkları yada kalacakları iklimle bağlantılı finansal risklerini etkin bir halde yönetebilmeleri için yürütülecek politikalara ve uygulamalara esas teşkil edecek ilkelerin belirlenmesi amacıyla hazırlanan İklimle Bağlantılı Finansal Risklerin Bankalarca Etkin Yönetimine İlişkin Rehber Taslağı’nı kısa sürede ilgili tarafların görüşüne sunduk.
“Riskleri etkin şekilde yönetebilen ve fırsatlardan yararlanabilen bankalar, başarı için iyi bir konuma haiz olacak”
Şahap Kavcıoğlu, küresel açıdan son yıllarda yaşanmış olan gelişmelerin, bankaların risk yönetimini daha da güçlendirmeleri icap ettiğini ortaya koyduğunu vurgulayarak, riskleri etkin şekilde yönetebilen ve fırsatlardan yararlanabilen bankaların, gelecek yıllarda başarı için iyi bir konuma haiz olacağını, BDDK’nin de bu fırsatları en iyi şekilde değerlendirmeye ve sektörü daha da güçlendirmeye odaklanacağını söylemiş oldu.
Katılım finans ekosistemi
Kavcıoğlu, katılım finans alanında 2023 senesinde etkinlik izinlerini alan iki kuruluşun dijital katılım finans kuruluşu olarak faaliyetlerine başladığını, bununla beraber, halihazırda mevduat bankası olarak etkinlik gösteren bir kuruluşun ise katılım finans kuruluşuna dönüşerek faaliyetlerine devam etmesine izin verildiğini hatırlatarak, söz mevzusu 3 yeni kuruluşun, katılım finans sektöründeki çeşitliliği ve rekabeti artırarak katılım finans ekosisteminin büyümesine ve gelişmesine katkı sağlayacağının değerlendirildiğini kaydetti.
“Katılım finans alanında lüzumlu düzenlemeleri hayata geçirmeye devam edeceğiz”
BDDK Başkanı Kavcıoğlu, katılım finans sektörünün büyümesine yönelik faaliyetlerinin devam ederken, sektörün katılım finans ilke ve standartlarına uyumunu sağlamanın da bilhassa ehemmiyet verdikleri bir husus bulunduğunu vurgulayarak, şöyleki dedi:
Bu kapsamda BDDK olarak, katılım finans kuruluşlarına hususi olarak başlattığımız denetimleri değişik denetim mevzuları bazında 2024 senesinde da devam ettirmeyi planlıyoruz. Bu sayede katılım finans sektörünün katılım finans ilkelerine uyumuna yönelik kurumsal yönetim çerçevesini güçlendirmeyi hedefliyoruz. Gene bu alanda üyesi olduğumuz internasyonal kuruluşlarla ilişkilerimizi güçlendirerek sürdürmeye devam ediyoruz. Katılım finans alanında gerek internasyonal standartlarla uyumu çoğaltmak gerekse her geçen gün gelişen sektörün gereksinimlerine cevap verebilmek adına lüzumlu düzenlemeleri hayata geçirmeye devam edeceğiz.
Depremin bankacılık sektörüne aldırmış olduğu tedbirler
Şahap Kavcıoğlu, 6 Şubat’ta yaşanmış olan zelzele felaketinin derhal arkasından müşterilerin bankacılık hizmetlerine erişimlerini kolaylaştırmak ve detayları haricinde kart kullanımlarının engellenmesini sağlamak amacıyla lüzumlu tedbirlerin ivedilikle alındığını bildirdi.
Kavcıoğlu, elektronik bankacılık hizmet kanallarında kimlik doğrulama ve işlem güvenliğinin gerçekleştirilmesini temin eden teknikleri ve elektronik ortamda sözleşme ilişkisinin kurulmasına ilişkin hükümleri içeren 2023/1 sayılı genelgenin yayınlandığını, söz mevzusu genelge ile elektronik bankacılık hizmet kanallarında meydana gelen işlemlerde bankalar ve müşteriler açısından meydana getirilen işlemlerin kim tarafınca yapıldığının inkar edilemezliği ve mesuliyet hukuku açısından kanıtlama kolaylığının güvence altına alındığını söyledi.
“Her 1 ton kağıt slipe karşılık doğadaki 17 ağacın kurtarılması sağlanacak”
POS cihazlarında kullanılan kağıt miktarının azaltılarak yeşil finansmanın gelişimini sağlayacak ekosistemin geliştirilmesi amacıyla fizyolojik sliplerin elektronik ortamda düzenlenmesini sağlamak adına bankalara yönerge verildiğini ve bankalar tarafınca “dijital slip” uygulamasına geçildiğini belirten Kavcıoğlu’nnu mevzu ile ilgili düşünceleri şöyleki:
Bu uygulama ile her 1 ton kağıt slipe karşılık doğadaki 17 ağacın kurtarılması sağlanacak. Böylece ihtiva ettiği kimyasal sebebiyle geri dönüşümü mümkün olmayan kağıt sliplerin yerine dijital slip uygulaması, bu yönüyle de doğaya fazlaca mühim bir katkı sağlayacak.
Bankalara uzaktan satın alan olmak
Kavcıoğlu, gerçek kişilerin bankalarda başarı göstermiş bir halde uzaktan satın alan olabilmesi ile beraber sektörün uzaktan satın alan ediniminde kafi olgunluğa yetişmesi ve sektörün gereksinimleri göz önüne alınarak tecim siciline kayıtlı tüzel kişilerin de bankalarda uzaktan satın alan olabilmesinin önünün ilgili yönetmelik ile açıldığını hatırlattı.
Kavcıoğlu, bununla beraber anılan yönetmelik ile ek olarak, uzaktan satın alan ediniminde engelli müşterilerin yaşadıkları zorlukları yok etme, uzaktan kimlik tespiti sürecini kolaylaştırma, hızlandırma ve satın alan temsilcisi tarafınca gerçekleştirilecek kontrollerin suni zeka uygulamalarıyla desteklenmesine ilişkin hükümlere de yer verildiğini söyledi.
Finansal hizmetlerin dijital dönüşümü
BDDK Başkanı Kavcıoğlu, informasyon sistemi alanında meydana getirilen öteki çalışmalara ilişkin şunları kaydetti:
Devletimizde ve dünyada yaşanmış olan finansal hizmetlerin dijital dönüşümüne yönelik olarak finansal sektörün desteklenmesi amacıyla geçtiğimiz dönemde informasyon sistemleri mevzuatında meydana getirilen güncelleme çalışmalarına dünya örnekleri ve ülke gereksinimleri göz önünde bulundurularak devam edilecektir. Finansal hizmetlerde kullanılan teknolojilerde yerli ve ulusal ürün ve hizmetlerin kullanımına ilişkin emek harcamalar yaygınlaştırılacaktır. Informasyon sistemleri mevzuatı kapsamında dünyadaki ve sektördeki iyi uygulama örnekleri takip edilerek inovatif ürün ve hizmetler desteklenecektir.
Dolandırıcılıkla etkin savaşım
Finansal sektörde yaşanmış olan gelişmeler ve satın alan alışkanlıklarının değişmesiyle beraber informasyon güvenliğine yönelik tedbirlerin arttırılması, siber dolandırıcılıkla etkin bir halde savaşım edilmesi, öteki kamu kurumları ve finansal kuruluşlarla siber güvenlik ile ilgili ortaklık emekleri arttırılarak devam edecektir.
Denetim süreci
Kavcıoğlu, BDDK tarafınca denetim sürecinin, başta Basel Bankacılık Komitesi’nin Etkin Bankacılık Denetimine İlişkin Temel Prensipleri olmak suretiyle internasyonal ilke ve esaslar dikkate alınarak risk odaklı, dinamik, etkin ve ileriye dönük bir denetim yaklaşımı oluşturacak şekilde belirlendiğini söylemiş oldu.
Bankacılık denetimindeki en güncel gelişme ve en iyi uygulamalarla uyumlu, hem de Türk bankacılık sektörünün özelliklerine uygun bir denetim yaklaşımı için denetim sürecinin tertipli aralıklarla gözden geçirildiğini ve lüzumlu revizyonların yapıldığını aktaran Kavcıoğlu, bu kapsamda IMF ve Dünya Bankası tarafınca 2022’de Türkiye için hazırlanan Financial Sector Assesment Program (FSAP) Raporu’nda denetim yaklaşımı ile ilgili olarak yer verilen önerilerin de dikkate alınarak güncellenen denetim rehberlerinin yürürlüğe girdiğini söyledi.
Denetim rehberleri güncelleme emek harcaması
Kavcıoğlu, meydana gelen denetim rehberleri güncelleme emek harcaması hakkında şu bilgiyi verdi:
Avrupa Bankacılık Otoritesi (EBA) tarafınca İnceleme ve Değerlendirme Süreci ile Stres Testi Hakkında Ortak Prosedürler ve Metodolojilere İlişkin Rehber’in de dikkate alınmasıyla kurumumuzun benimsediği risk odaklı denetim anlayışının internasyonal standartlara uyum seviyesini artırmıştır. Kurumumuzun düzenleme ve denetim çerçevesi, Türk bankacılık sektörünün güvenilirliğini destekleyen en mühim unsurlardan biri olmaya devam etmektedir.
Finansal tüketicinin haklarının korunması
Kavcıoğlu, finansal tüketicinin haklarının korunması ve bilinçlendirilmesi amacıyla BDDK tarafınca yakınma ve müracaat takip sürecinin de özenle yürütüldüğünü ifade ederek, BDDK’nin nezaret ve denetimi altında etkinlik gösteren kuruluşlara ilişkin olarak finansal tüketiciler tarafınca e-şikayet, CİMER, dilekçe ve davet merkezi üstünden kuruma iletilen şikayetlerin finansal tüketiciyi koruma mevzuatı çerçevesinde değerlendirildiğini bildirdi.
Şikayetler sonucunda uygulanan yönetimsel para cezası
Bu şikayetlere ilişkin ilgili kuruluşlar nezdinde lüzumlu araştırmaların yapıldığını, sonucu hakkında müracaat sahibine informasyon verilmesinin yanında araştırma sonucunda mevzuata aykırılığın tespit edilmesi halinde ilgili maddeler gereğince kuruluşlar hakkında yönetimsel para cezasına hükmedildiğini özetleyen Kavcıoğlu, şunları kaydetti:
Kurumumuza iletilen şikayetler mevzu ve müessese bazında da değerlendirilmekte olup ileriye yönelik ve önleyici tedbirler alınması mevzusunda da girdi sağlamaktadır. 2 Kasım 2023 zamanı itibarıyla kurumumuza e-şikayet, CİMER, dilekçe ve davet merkezimiz üstünden toplamda 215 bin 234 tane yakınma ulaşmıştır. Bu şikayetlerin kanal bazında dağılımı ise CİMER 135 bin 300 tane, e-şikayet 68 bin 474 tane, davet merkezimiz 9 bin 325 tane ve dilekçe 2 bin 135 tane olarak gerçekleşmiştir.
Finansal hizmetlere ulaşım
Finansal hizmetlere e-devlet vesilesiyle ulaşımın sağlanabilmesi amacıyla 1 Mart 2020’den beri sunduğumuz hizmet ile yurttaşlarımız, kendilerinin yada mirasçısı oldukları kişilerin adına hangi bankalarda mevduat/katılım fonu hesabının bulunduğunu E-devlet kapısı üstünden dijital ortamda sorgulama olanağına kavuşmuştur. 1 Mart 2020-24 Kasım 2023 tarihleri içinde 7 milyon 802 bin 467 vatandaşımız, toplamda 18 milyon 301 bin 855 tane sorgu gerçekleştirmiştir.
Haber Deposu: Anadolu Ajansı (AA)