İngiltere’de laboratuvar ortamında kök hücrelerden elde edilmiş kırmızı kan hücreleri 2 gönüllüye nakledildi. Suni kanın talesimi ve orak hücre hastalığı için avantaj sağlayacağına inanılıyor.
İngiltere’de bilim adamlarının çalışmalarıyla beraber sağlıkta ses getirecek bir gelişmeye imza atıldı.
İlk kez bir insana laboratuvar kanı nakledildi
Laboratuvarda yetiştirilen kırmızı kan hücreleri, orak hücre hastalığı ve talasemi hastaları için tedavilerde devrim yaratmaya destek olabilecek dünyanın ilk klinik denemesinde gönüllülere nakledildi. Üretilen kan hücreleri, donörlerden alınan kök hücrelerden büyütüldü.
Bristol Üniversitesi’nden Prof. Dr. Ashley Toye, “Bu sıkıntılı ve coşku verici tecrübe etme, kök hücrelerden kan üretmek için büyük bir dönüm noktasını oluşturuyor. Kök hücrelerden üretilem ilk kan naklini gerçekleştirmiş oldu. Klinik denemenin sonunda hücrelerin ne kadar iyi performans gösterdiğini görmekten coşku duyuyoruz” açıklamasını yapmış oldu.
Bazı kan grupları son aşama ender
Toye, ek olarak toplumda ‘yalnız 10 kişide görülen’ kan gruplarının var bulunduğunu söyledi ve mesela ‘Bombay’ isminde olan kan grubundan İngiltere’de yalnız birkaç birim bulunduğunu söylemiş oldu.
Negatif bir tesiri görülmedi
İngiltere Sıhhat Ensititüleri (NHS) Kan ve Nakil Birimi e Bristol Üniversitesi tarafınca ortaklaşa yürütülen Restore denemesinin bir parçası olarak şimdiye kadar iki sıhhatli gönüllüye laboratuvarda yetiştirilen kırmızı hücreleri nakledildi. Araştırmacılar şimdiye kadar nakil meydana getirilen gönüllülerde hiçbir negatif etkiye rastlanmadığını deklare etti.
Bilim adamları, labroratuvarda yetiştirilen kanı kullanmanın iki potansiyel yakın vadeli pozitif yanları bulunduğunu söylemiş oldu. İlk olarak, yaklaşım, orak hücre hastalığı ve talasemi hastaları şeklinde tertipli nakil gerektiren ender kan gruplarına haiz kişiler için donör eksikliğini giderebilir. İkincisi ise laboratuvarda yetiştirilen kanın standart donör kanından daha iyi performans göstermesi planlanıyor.
Suni kan daha uzun süre katlanabiliyor
Araştırmacılar, kırmızı kan hücrelerinin ortalama 120 günlük bir ömrü bulunduğunu ve düzgüsel bir kan bağışının değişik yaşlardaki hücreleri içerdiğini bildirdi. Buna karşılık, laboratuvarda yetiştirilen kan hücrelerinin tümü taze olduğu ve bu yüzden daha iyi performans gösterdiği ve daha uzun süre dayandığı aktarıldı.
“Kırmızı kan hücrelerinin kan bağışçılarından gelenlerden daha uzun süre dayanacağını umuyoruz”
Cambridge Üniversitesi’nden baş araştırmacı Prof. Dr. Cedric Ghevaert, “Laboratuvarımızda yetiştirilen kırmızı kan hücrelerinin kan bağışçılarından gelenlerden daha uzun süre dayanacağını umuyoruz. Dünyada bu alanda yaptığımız ilk denememiz başarıya ulaşmış olursa, şu anda tertipli olarak uzun soluklu kan nakline gerekseme duyan hastaların gelecekte daha azca kan nakline gerekseme duyacağı ve tedavilerinin iyileştirileceği anlamına gelecektir.”
Öteki taraftan, talasemi yada orak hücre hastalığı şeklinde kan hastalıkları olan kişiler, tertipli kan nakline yada kırmızı hücre değişimine bağımlılık duyuyor. Bazı insanoğlu her dört ila altı haftada bir 12 üniteye kadar kan nakli yaptırıyor.
Laboratuvar ortamında kan üretimi
Laboratuvarda üretilen kan, donör kanından alınan erişkin kök hücrelerden üretiliyor. Kök hücreler, hücrelerin çoğalmasını ve daha olgun hücrelere dönüşmesini teşvik eden 18-21 gün süresince bir gıda çözeltisine yerleştiriliyor. Bir ila iki yiyecek kaşığı kırmızı kan hücresi üretmek için ortalama 24 litre gıda çözeltisine gerekseme duyuluyor.
Öte taraftan, araştırmaya dahil olmayan İskoç Ulusal Kan Transfüzyon Servisi direktörü Prof. Dr. Marc Turner, bunu laboratuvarda daha geniş klinik kullanım için kan üretme hırsına doğru “yol süresince hakkaten mühim bir adım” olarak nitelendirdi.