Başakşehir Çam ve Sakura Kent Hastanesi’nde geçtiğimiz ay zehirlenme vakalarına müdahale edilebilmesi amacıyla, Türkiye’de tek olan 16 yataklı Toksikoloji Yoğun Bakım Ünitesi açıldı.
İstanbul’un Başakşehir ilçesinde 21 Mayıs 2020 Perşembe günü hizmete oluşturulan Başakşehir Çam ve Sakura Kent Hastanesi’nde, yeni bir ünitenin hizmete açıldığı duyuruldu.
Türkiye’nin tek etken Tıbbi Toksikoloji Yoğun Bakım Servisi, geçtiğimiz ay Başakşehir Çam Sakura Kent Hastanesi’nde açıldı.
16 yataklı yoğun bakım ünitesi olarak hizmet veren serviste, dakikaların bile mühim olduğu zehirlenme vakaları tedavi ediliyor.
Toksikoloji Yoğun Bakım Ünitesi’nin başlangıcında ise ABD Emory Üniversitesi’nde tıbbi toksikoloji yan dal uzmanlığı alarak, bu alanda tek uzman doktor olan Doç. Dr. Aynur Şahin içeriyor.
“Ölüm oranını ciddi bir halde azaltıyor”
Doç. Dr. Şahin, “Tıbbi toksikoloji, akut yada kronik zehirlenen hastaların tanısı, tedavisi, tıbbi yönetimini dünya standartlarında veren ve bu yönetimi geliştiren bir bilim dalıdır. Bu birim ile bilhassa akut ya da kronik zehirlenme durumunda, hususi tedavi gereksinim duyan hastaların, hususi antidot (panzehir) tedavisine gereksinim duyan hastaların, bakımını en üst düzeye çıkarmak amaçlandı.
Bu birim mühim, şundan dolayı bu hastaların özelleşmiş birimlerde, özelleşmiş uzmanlar eşliğinde bakılması, hastaların hem sakatlık, hem de ölüm oranını ciddi bir halde azaltıyor. Miktarı sınırı olan sayıda olan, ulaşılabilir tedavilerin bu hastalara uygun şekilde, lüzumlu endikasyonla hızla uygulanması, hastaların sağ kalımı açısından oldukça mühim bir unsur olarak karşımıza çıkıyor.” dedi.
Başakşehir Çam Sakura Hastanesi’nde Toksikoloji Yoğun Bakım Ünitesi açıldı VİDEO
“Dakikalarla savaştığımız durumlar olabiliyor”
Bilhassa genç erişkinlerde ve çocuk nüfusta zehirlenmelerin oldukça sık ölüm sebepleri içinde yer aldığını kaydeden Doç. Dr. Şahin, “Tıbbi toksikoloji ünitelerinde tedaviler yalnız antidot (panzehir) tedavileri şeklinde değil, hem de bu hastaların maruz kalmış olduğu zehrin vücuttan uzaklaştırılması için bazı cihazların da kullanılması söz mevzusu.
Hemodiyaliz şeklinde, plazmaferez şeklinde, zehirlenmeye bağlı hastanın kalbi durduğunda ya da oldukça ciddi bir halde yaşam fonksiyonları tehlikeye girdiğinde, hastalarımızı ECMO adını verdiğimiz kalp akciğer makinasına da bağlayarak, lüzumlu spesiflik tedavileri uygulayarak bakımını sağlayabiliyoruz.
Zehirlenme vakalarında süratli ve etkin müdahale yaşam kurtarıcıdır. Dolayısıyla dakikalarla savaştığımız durumlar olabiliyor. Bu tür ünitelerin tüm merkezlerde sayısının artırılması, bu hastaların bilhassa sağ kalmasını oldukça ciddi şekilde artırıyor.” diye konuştu.
Mevsimsel zehirlenmeler değişiyor
Türkiye’nin jeopolitik bir konumda olması sebebiyle de tıbbi toksikoloji yoğun bakım ünitelerinin varlığının oldukça mühim bulunduğunu özetleyen Doç. Dr. Şahin, sözlerini şöyleki sürdürdü: “Zehirlenme oranlarına bakıldığında İstanbul, hem nüfus hem de zehirlenme oranlarının yüksek olduğu bir ilimiz. Kış aylarında daha oldukça karbonmonoksit zehirlenmeleri gündeme geliyor. Bahar aylarında ise böcek ısırıkları, yılan ve akrep ısırmaları gene sık görülen zehirlenmeler içinde.
İntihar amaçlı ilaç alımlarına da bilhassa kış aylarında oldukça sık rastlıyoruz. Gene geçtiğimiz aylarda düzmece alkol alımına bağlı olarak metanol zehirlenmeleri yaşanmıştı. Toplu olay başvuruları oldu ve bu vakalarda oldukça sayıda vatandaşımız alkol zehirlenmesi sonucu yaşamını yitirdi. Bir tek bireysel maruziyet değil, toksinlere kitlesel maruziyetler de olabiliyor.
Örnek olarak geçtiğimiz günlerde yaşanmış olan Bartın’daki maden faciası şeklinde ya da Antalya’da yaşanmış olan büyük yangınlar şeklinde, bilhassa inhale (solunum kanalıyla) ya da ciltten emilen kimyasalların maruziyetinde (karbonmonoksit, siyanür şeklinde) ya da değişik iritan gazların maruziyetinde bu ünitelerin, bu hastaların bakım ve tedavisinde etkili rol oynayacağını düşünüyoruz.”
“Bitkinlik, halsizlik, sık baş ağrısı şeklinde semptomlar”
DHA’nın haberine görei, çocuklardaki zehirlenmelerin çoğu zaman kaza sonucu yaşandığına dikkat çeken Doç. Dr. Şahin, zehirlenme durumunda sıhhat görevlileri gelene kadar vaka yerinde meydana getirilen acil müdahalelerde de oldukça büyük hatalar yapıldığına dikkat çekerek, şu uyarılarda bulunmuş oldu: “Çocuklarda çoğu zaman ev kimyasalları, temizlik ürünleri şeklinde maddelerin uygun koşullarda saklanmaması, gene evde erişkinlerin kendi ilaçlarını uygun koşullarda saklamamaları sebebiyle bu ilaçların alımları söz mevzusu olabiliyor, çocuk vakalar da bu şekilde acil servislere getirilebiliyor.
Kışın bilhassa soba ya da gaz zehirlenmesine rastlıyoruz. Karbonmonoksit, kokusuz zehirli bir gaz. Dolayısıyla fark edilmesi, kişinin çoğu zaman bitkinlik halsizlik, sık baş ağrısı şeklinde semptomlarla, pek de spesifik olmayan emarelerle hastalarda ortaya çıkabiliyor.
Karbonmonoksit zehirlenmesi açısından risk oluşturabilecek durumlar ise, gazlı şofben, kömür sobası kullanımı başta geliyor. Bu yüzden senelik periyodik bakımların ne olursa olsun yaptırılması gerekiyor. Kişilerde açıklayamadıkları halsizlik, baş ağrısı, gribal enfeksiyon semptomları olduğunda, ne olursa olsun en yakın sıhhat kuruluşuna başvurmaları gerekiyor. Zehirlenmelerde en sık meydana getirilen hatalardan biri de, hastanın zorla kusturulmaya çalışılması.
“Gaz maruziyetiyse en kısa zamanda temiz havaya çıkılmalı”
Kusturmaya çalışmak, o hastanın tablosunun daha da kötüleştirilmesine niçin olabiliyor. Hatta çıkarılan içeriğin akciğerlere kaçmasıyla hastada solunum sıkıntısı doğurabiliyor. Dolayısıyla zorla kusturmak, ilk yardım teknikleri içinde yer almıyor. Zehirlenen hastalarda yapılması ihtiyaç duyulan şey, eğer gaz maruziyetiyse en kısa zamanda temiz havaya çıkılması, ortamın havalandırılması. Fakat eğer oral yoldan dediğimiz ağız yolundan alınmış bir kimyasal, ilaç benzeri maruziyetiyse, hastanın en yakın sıhhat kuruluşuna götürülmesi gerekiyor.”