Koronüvirüs Bilim Kurulu Üyesi Serap Şimşek Yavuz, “Bu yıl ilk kez maske dahil tüm önlemler kalkmış bir halde kışa giriyoruz. Önlemler yardımıyla korunduğumuz pek oldukca virüs etken olacak” dedi.
Ortalama 2 senedir koronavirüs salgını ve önlemleri sebebiyle tüm dünyada neredeyse asla görülmeyen influenza (grip), rinovirüs, adenovirüs, parainfluenza şeklinde solunum yolu enfeksiyonuna yol açan virüsler, bu yıl eskisinden daha süratli ve mevsiminden de ilkin görülmeye başlandı.
Cenup yarım kürede bilhassa Avusturalya, grip sezonuna oldukca şiddetli bir giriş yaparken geçtiğimiz hafta İngiltere’de ülke vatandaşları bu kış beklenen virüs fırtınasına karşı uyarıldı.
Birleşik Krallık Sıhhat Güvenliği Ajansı (UKHSA), İngiliz vatandaşlarını kendilerini bekleyen ‘zor kış’ mevzusunda uyarırken, hem korona hem de gribin bu kış ölümcül tehdit olduğuna dair kuvvetli emareler bulunduğunu belirtti.
Avustralya’da patlama
Türk Klinik Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Başkanı ve Sıhhat Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, her yıl ilkin Cenup yarım küreyi etkileyen grip (influenza) salgınının, bu yıl Avustralya’da patlama şeklinde yaşandığına dikkat çekti.
Yavuz, grip aşısı çıkmış olanların beklemeden aşılarını yaptırması icap ettiğini belirtti.
“Virüslerin tekrardan ortaya çıkacağını bekliyorduk”
DHA’ya konuşan Yavuz, “Koronavirüs başladığından beri aldığımız birçok tedbir vardı. Aşının yanında en başından itibaren aldığımız kişisel önlemlerimiz, öteki solunum kanalıyla bulaşan virüsleri de oldukça azaltmıştı. Geçen yıldan itibaren bu önlemler azaltıldı ve bu yıl da tamamen kaldırıldığı için aslen bu virüslerin tekrardan ortaya çıkacağını bekliyorduk. Geçen yıl kısmen önlemler devam etmiş olduğu için bir ‘patlama’ şeklinde olmadı fakat bu yıl ölmemler tamamen kaldırıldığı için birazcık daha şiddetli yaşayacağımızı ön görüyoruz.” dedi.
Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz: Bu kış bolca virüslü geçecek VİDEO
“Süratli bir giriş olabilir”
“Bilim çevirileri de bu şekilde düşünüyor” diyen Yavuz, şöyleki devam etti:
“Grip açısından bakarsak, Cenup yarım kürede bilhassa Avustralya’da, süratli başladı grip. Onlar sezonun sonuna gelmiş durumdalar şu anda. Bir süre süratli gittikten sonrasında, yine önceki yılların altında bir seviyede bitti grip sezonu. Fakat aynı şey burada da olursa, süratli bir giriş olabilir hakikaten acayip açısından. Zira şu an kişisel koruyucu önlemler, maske, kalabalıkların azaltılması vesaire bunlar tamamen kalktı.”
Hemen hemen artmadı fakat dikkat…
Acillerde koronavirüs başvurularında da küçük kıpırdanmalar yaşandığını fakat eskiye nazaran ciddi bir artışın hemen hemen olmadığını kaydeden Prof. Dr. Yavuz, “Önümüzdeki süreçte grip, nezle etkeni öteki virüsler, ki onlar da rinovirüs, parainfluenza, insan metapnömovirüsü, adenovirüsler ile ilgili artış planlanıyor. RSV örneğin geçen yıl erken bir pik yapmıştı. Fakat influenza en oldukca korku yaratanlardan biri. Biz grip sürveyans (takip) sistemine dahil olan bir ülkeydik dünyada. Fakat koronavirüs döneminde aksadı sürveyans.
“Koronavirüs şeklinde ağır tablolara niçin olabiliyor”
Şimdi o sistemin yine çalışır hale geçmesi gerekiyor ki grip sürveyansı yapılırken, bununla beraber öteki sözünü ettiğimiz virüs etkenlerini de gözlemleyebiliyorduk. Nezle meydana getiren virüsler de kimi zaman bağışıklığı baskılanmışlarda ya da yaşlılarda, hatta kimi zaman çocuklarda koronavirüs şeklinde ağır tablolara niçin olabiliyor. O yüzden bunların da takip edilmesi gerekiyor. Bizim şu an aslen ülke olarak yapmamız ihtiyaç duyulan en acil şey, bu sürveyansı güçlendirerek devam ettirmek. Zira biz bu bilgilerle hareket edebiliyoruz.” şeklinde konuştu.
“Devamlı değişim gösteriyor”
Geçtiğimiz hafta Sıhhat Bakanı Dr. Fahrettin Koca’nın grip aşısı tanımlananlara aşı çağrısı yapmasını da hatırlatan Prof. Dr. Yavuz, şu uyarılarda bulunmuş oldu:
“İnfluenzada her sürem aşı olmak gerekiyor. O da bir RNA virüsü olduğundan devamlı değişim gösteriyor. O yüzden mevsimi de geldi, bilhassa risk gruplarına tanımlanmış durumda ve grip aşısı çıkmış olanların asla beklemeden aşılarını olmaları gerekiyor. Grip aşısı da aynen koronavirüs aşısında olduğu şeklinde, hastalansa bile kişiyi ölümden ya da hastaneye yatış gerektiren ağır tablolardan koruyor.
El hijyeni mühim…
Bu kati olarak gösterilmiş durumda. Öteki virüsler içinse örneğin rinovirüs, nezle etkenlerin üçte birinden fazlasına sebep oluyor; elimizde herhangi bir aşı ya da ilaç yok maalesef. Fakat bu virüsler için de şöyleki bir güzellik var, bilhassa el hijyenine dikkat edersek, kısaca ellerimizi sık sık yıkarsak ve yakın temaslardan kaçınırsak ya da kapalı ortamlarda maske takarsak; bunu da azaltma şansımız var.”
“Hasta olanlar işe ya da okula gitmesin”
Prof. Dr. Yavuz, sözlerini şöyleki noktaladı:
“Bu hastalıklar iş gücü yitirilmesine ya da hastanede iş yükü oluşturmada bizim koronavirüsten önceki dönemlerde en oldukca uğraştığımız konuların başlangıcında yer alıyordu. Aslen cemiyet sağlığı açısından baktığımızda o kadar da hafife alınacak hastalıklar değil.
Bu yüzden hasta olan kişilerin kesinlikle işe ya da okula gitmemesi gerekiyor. Bu kış bu oldukca mühim olacak. Zira aslına bakarsan sürveyans yapılmıyor, kıoronavirüs için de yok. O nedenle bunların ne kadar yaygın olduğu anlaşılmayabilir bu yıl. Hasta olanların evde kalması, birçok kişinin hastalanmasını da engeller.
“Yeni pik Ekim-Kasım şeklinde planlanıyor dünyada”
Kim bilir iş bölgeleri bunu teşvik etmeli, zira hasta kişilerin işe gitmesi, ondan sonra daha çok iş aksamasına niçin olacaktır. Koronavirüste de sayıların arttığına dair veriler geliyor dünyadan. Benim kaygım, önümüzdeki süreçle ilgili, bilhassa önümüzdeki 1 ay içinde koronavirüsle ilgili.
Yeni pik Ekim-Kasım şeklinde planlanıyor dünyada. O yüzden 65 yaş üstündekiler, bilhassa son aşılarının üstünden 6 ay geçmiş olan kişiler, hatırlatma dozunu ne olursa olsun yaptırmalı. Kalabalıklarda, kapalı alanlarda da maske takmalarını kesinlikle tavsiye ediyorum. Zira koronavirüs hala solunum yolu hastalıklarında ölüme neden olan birinci patojen.”