AA & Ensonhaber
Internasyonal kuruluşlar ve uzmanlar, antibiyotik direncinin insan sağlığı için ciddi bir tehdit oluşturduğunu vurgulamaktadır. Antibiyotik direnci, bakterilerin antibiyotiklere karşı direnç kazanması durumudur. Bu durum, bakteriyel enfeksiyonların tedavisini zorlaştırır ve hatta olanaksız hale getirebilir.
Antibiyotik direncine karşı farkındalık yaratmak için birçok emek verme yürütülmektedir. Bu emek harcamalar, kamuoyunun antibiyotiklerin iyi mi kullanılacağına dair bilinçlendirilmesini amaçlamaktadır. Mesela, antibiyotiklerin yalnız bakteriyel enfeksiyonlarda kullanıldığı, viral enfeksiyonlarda kullanılamayacağı, antibiyotikleri doktorun önerilmiş olduğu şekilde ve dozda kullanılması gerektiği benzer biçimde bilgiler halka aktarılmaktadır.
Türkiye’de antibiyotik kullanımı12 yılda yüzde 19 düştü
Sıhhat Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Aygıt Kurumu (TİTCK) öncülüğünde akılcı antibiyotik kullanımına yönelik yürütülen emek harcamalar ve bilgilendirmeler sonucunda, 2011’den bugüne antibiyotik tüketiminin yüzde 19 azalması sağlandı.
18-24 Kasım Dünya Antimikrobiyal Farkındalık Haftası kapsamında derlenen bilgilere nazaran, antibiyotik direnci, Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) ve birçok ülkenin üstünde hassasiyetle durduğu, çözüm yolları geliştirmek için çaba sarf etmiş olduğu konuların başlangıcında geliyor.
“Son zamanların sessiz salgını”
Özetlemek gerekirse “bir mikroorganizmanın antibiyotiklerin etkilerine karşı durabilme kabiliyeti” olarak tanımlanan direnç gelişimi, internasyonal kuruluşlar ve uzmanlarca “dönemin sessiz salgını” olarak da adlandırılıyor.
Internasyonal son verilere nazaran, antibiyotiklere dirençli bakterilerin yol açmış olduğu enfeksiyonlar sebebiyle her yıl dünyada ortalama 700 bin şahıs yaşamını kaybediyor. Antimikrobiyal direnç gelişimi önlenemez ve etkili antibiyotikler
geliştirilemezse 2050’de ortalama 10 milyon insanoğlunun enfeksiyon kaynaklı yaşamını kaybedeceği belirtiliyor.
Doğru kullanımıyla insan yaşamı için “mucize” olabilen antibiyotiklerde direnç gelişimi, yoğun ve gereksiz tüketim sonucunda ortaya çıkıyor. Bu direnç gelişimi yalnız insan sağlığını değil hayvanları ve tarımı da negatif etkiliyor.
Farkındalık çalışmalarıyla antibiyotik kullanımı düştü
DSÖ, Besin ve Ziraat Örgütü (FAO) benzer biçimde kuruluşlar, artan antibiyotik direncine çözüm oluşturmak için hükümet yetkilileri, ilaç şirketleri, sivil cemiyet ve BM örgütleriyle bir ittifak oluştururken, Türkiye’de Sıhhat Bakanlığı TİTCK öncülüğünde akılcı ilaç ve antibiyotik kullanımına yönelik program yürütülüyor.
Bu program kapsamında antibiyotik reçeteleyen hekimlere, sıhhat çalışanlarına yönelik emek harcamalar yapılırken, toplumsal farkındalığı artırmaya dönük bilgilendirme broşürleri ve toplantıları düzenleniyor.
Gereksiz antibiyotik kullanımını önlemeye yönelik bu emek harcamalar sonucunda, Türkiye’de antibiyotik tüketiminin yüzde 19 azaltılması sağlandı.
1000 şahıs başına düşen günlük antibiyotik tüketim miktarı 34,2
TİTCK verilerine nazaran, 1000 şahıs başına düşen günlük antibiyotik tüketim miktarında da düşüş kaydedildi.
2011’de 42,2 birim olan 1000 şahıs başına günlük antibiyotik tüketimi, 2016’da 40,1’e geriledi. Seneler içinde belli oranlarda azalma ve kısmi artışların peşinden geçen yıl itibarıyla 1000 kişine başına düşen günlük antibiyotik tüketim miktarı 34,2 olarak kaydedildi.
Antibiyotik direnç gelişiminin azaltılması amacıyla yürütülen çalışmalarla bu oranın ilerleyen yıllarda daha da aşağı çekilmesi hedefleniyor.
Antibiyotikler “ağrı kesici, ateş düşürücü” değil
Uzmanlar, antibiyotiklerin yalnız bakteriyel enfeksiyonlarda etkili ve tedavi edici olduğuna dikkati çekiyor.
Ağrı kesici, ateş düşürücü olmayan ve gelişi güzel kullanılmaması ihtiyaç duyulan antibiyotiklerin yalnız bakteriyel enfeksiyon varlığında, doktor tavsiyesiyle belirtilen sürede kullanılmaları ehemmiyet taşıyor.
