Kripto parada yaşanmış olan kıymet kayıplarında FTX tesiri masaya yatırıldı. Uzmanlar gelişimleri sıralarken Fed’in 50 baz puan faiz artışının yaşanmış olan krizi durduracağı görüşünü de aktardı.
Son dönemde Bitcoin başta olmak suretiyle kripto para piyasasında yaşanmış olan negatif seyirin sebepleri ve krizin aşılması için piyasanın beklentileri uzmanlar tarafınca dile getirildi. Dünyada yaşanmış olan gelişmelerin Türkiye’deki yatırımcıları hemen hemen bağlamadığı açıklandı.
Gene uzmanlara nazaran ABD Merkez Bankası (Fed), beklentiler doğrultusunda 50 baz puan faiz artışı gerçekleştirdiğinde, kripto para piyasasının ani kıymet kayıpları da son bulabilir.
Kripto para işlem platformu FTX hakkında hafta başlangıcında usulsüz işlem yapıldığına dair çıkan haberler ile kripto piyasalarında süregelen düşüş, firmanın batkı başvurusunda bulunması sonucu ivme kazanmıştır.
Kripto para sektörünün en büyük ikinci borsasına ilişkin açıklamalar kripto parayı düşürdü
Binance Kurucusu ve İcra Kurulu Başkanı Changpeng Zhao’nun “ellerinde bulunan ve kripto para sektörünün en büyük ikinci borsası olarak malum FTX’in kripto para birimi olan FTT’leri satacaklarına” dair attığı tweetler ve FTX Üst Yöneticisi (CEO) Sam Bankman-Fried’ın “karşı karşıya kalmış olduğu likidite krizini aşmak için nakit para enjeksiyonu talebinde bulunduğuna” dair haber akışı kripto piyasasındaki düşüşün fitilini ateşleyen gelişmeler oldu.
Binance, FTX’in satışı ile ilgili girişimler sonuca gitmedi
Firmanın likidite problemininin çözümlenmesi için Bankman-Fried ile Zhao içinde görüşmeler başladı. Taraflar, aralarında Binance’nin FTX’i satın almasına yönelik niyet mektubu imzalamış olsa da kısa bir süre içinde Binance, FTX’i satın almaktan vazgeçtiğini duyurdu.
Binance’den meydana getirilen duyuruda, “Başlangıçta umudumuz, FTX müşterilerine likidite sağlama mevzusunda destek olabilmekti sadece problemler, bizim kontrolümüzün yada yardım etme kabiliyetimizin ötesinde.” ifadelerine yer verildi.
FTX hakkında soruşturma başlatıldı
ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC), Emtia Vadeli İşlemler Komisyonu (CFTC) ve ABD Hakkaniyet Bakanlığı’nın FTX hakkında soruşturma başlatmış olduğu belirtilirken, cuma günü FTX tarafınca meydana getirilen açıklamada, firmanın ABD’de batkı sürecini başlatmış olduğu ve FTX CEO’su Bankman-Fried’in çekilme etmiş olduğu bildirildi.
FTT bir haftada yüzde 95’in üstünde kıymet kaybederek 1 dolar seviyesine geriledi
FTT, hafta başından itibaren kaydettiği sert düşüşler ile yüzde 95’in üstünde kıymet kaybederek 1 dolar seviyesine indi.
Bitcoin, hafta içinde yüzde 25 kıymet yitirdi
Bitcoin, hafta içinde yüzde 25’in üstündeki gerileme ile 15 bin 588 dolara inerek 12 Kasım 2020’den bu yana görmüş olduğu en düşük seviyeyi kontrol etti. Bitcoin, perşembe günü ABD’de açıklanan enflasyonun yüzde 7,7 artışla beklentilerin altında kalmasının arkasından kayıplarının bir kısmını telafi etse de FTX’in batkı başvurusu ile yeniden gerileyerek haftayı yüzde 19 azalışla 16 bin 900 dolar seviyesinden tamamladı.
Ethereum yüzde 30 kıymet yitirdi
Bu hafta yüzde 30’u aşan kayıplar yaşayan Ethereum, 1.074 dolar ile 13 Temmuz’dan bu yana en düşük seviyesini görmüş oldu. Ethereum, haftayı yüzde 18 azalışla 1.280 dolardan tamamladı.
“Kripto parada ciddi itimat krizi”
İş Yatırım Internasyonal Ana para Piyasaları Müdürü Şant Manukyan, kripto piyasalarında ortalama 4 aydır ciddi bir itimat krizi bulunduğunu altını çizdi.
Söz mevzusu krizin ikiye ayırılması icap ettiğini, birinin LUNA, ötekinin ise merkeziyetçi finans kaynaklı bulunduğunu belirten Manukyan, bu krizin görece hafiflemesini elde eden adlardan kabul edilen Sam Bankman-Fried’in CEO’su olduğu FTX şirketinin usulsüz işlemler sebebiyle likidite problemi yaşamasının arkasından kripto piyasalarında sert satışların tetiklendiğini söylemiş oldu.
“Bankman-Fried’a kurtarıcı gözüyle bakılıyordu”
Manukyan, önceki krizlerde bazı kurumlara kredi elde eden Bankman-Fried’a kurtarıcı gözüyle bakıldığını ifade ederek, şunları kaydetti:
“FTX ikinci büyük borsa olduğundan yatırımcılara ‘orası sağlamdır’ inancı hakimdi. ‘Sepetteki elmaların bazıları çürük olsa da hepsi değil’ düşüncesi vardı. Fakat gördük ki hepsi de çürük olabilir. Sonuçta ‘iki numara çürükse bir numarada da sorun olabilir mi acaba?’ korkusu piyasaya yansımaya başladı ve bunun hemen hemen çözüldüğünü görmüyoruz. Şundan dolayı yatırımcılar paralarını tam alabilmiş değiller. Kriptolarını çıkartamıyorlar. Iyi mi bir zarar oluşacak? Buraya kamu otoriteleri muhakkak ki müdahale edecek. Iyi mi bir müdahale gelecek? Bunların belirsizliği normal olarak baskı yaratıyor.”
Kriz iyi mi çözülecek?
Bu krizin iyi mi çözüleceğini gördükten sonrasında kalıcı bir pozitif etkilenme olacağını belirten Manukyan, yaşanmış olan itimat krizinin çözümü için regülatörlerin olması icap ettiğini savunanların sayısının artacağını ve ciddi bir regülasyonun oluşacağını kaydetti.
Bu düzenlemelerin derhal olamayacağını aktaran Manukyan, şu değerlendirmelerde bulunmuş oldu:
“İleride bu regülasyonlardan kazançlı çıkacak olan aslen merkeziyetsiz finans modelidir. Şundan dolayı bir kez daha şunu gördük ki paranızı emanet ettiğiniz kurumun yöneticileri dürüst değilse büyük zararlara maruz kalabiliyorsunuz ve bu durum bir tek kripto paralar için değil, hisse senetleri de ilgilendiriyor. Dolayısıyla merkeziyetsiz finans aslen aracısız bir model ve birazcık daha popülerleşebilir. Fakat bu regülasyona gerek olmayacağı anlamına gelmez. Regülatörler kesinlikle oraya da belli seviyede regülasyonlar getirecektir. Büyük bir ihtimalle bu iş kripto bazlı kurumlarda mesele yaratacak ve küçülmelerine niçin olacak. Fakat bu, ilk 10’da yer edinen ve kendisini kanıtlama etmiş kriptolara uzun solukta güçlenme olarak geri dönecek.”
“Türk borsalarını kullanan yatırımcılar için şu anda bu biçim bir batkı riski yok”
Stratejist Türker Balkar ise 2008 global krizine benzer bir durum yaşayan kripto ekosisteminde FTX borsasının batkı başvurusunda bulunmasıyla öteki borsalarda da aynı durumun yaşanabileceği endişesinin arttığını ve ciddi bir itimat problemi oluştuğunu aktardı.
AA’nın haberine nazaran, Bu süreçte birçok borsa tarafınca “şeffaflık ilkelerini işletecekleri ve kullanıcı varlıklarının izlenebileceği sistemleri devreye alacakları” açıklansa da spekülatif söylemlerin hemen hemen durulmadığını ifade eden Balkar, Türkiye’de kripto para borsalarında kullanıcı varlıklarının güvence olarak kullanılması söz mevzusu olmadığından Türk borsalarını kullanan yatırımcılar için şu anda bu biçim bir batkı riski bulunmadığını söylemiş oldu.