Türkiye ve Yunanistan içinde yaşanmasına alıştığımız bir münakaşanın benzeri bu siralar Ermenistan ve Gürcistan içinde yaşanıyor.
Münakaşanın merkezinde ise yoğurt var.
Ermenistan’da “Matsun” ve Gürcistan’da “Matsoni” adıyla üretilen ve iki ülke dilinde de “yoğurt” anlamına gelen ürünlerin isimlerinin birbirine oldukca benzemesi sebebiyle Ermeni yoğurdunun Gürcistan üstünden Rusya pazarına transit olarak geçmesine izin verilmiyor.
Gürcistan, Matsoni’nin bir fikri iyelik ürünü olarak 2012’de patentini alması sebebiyle Ermenistan’da üretilen Matsun adlı ürünle yüklü tırın 2021’de Rusya’ya geçişini yasaklamıştı.
YASAĞIN NEDENİ BENZERLİK
Gürcü ve Ermeni yetkililer söz mevzusu yasağın sebebinin, Gürcistan ve Ermenistan’da üretilen yoğurt etiket isimlerinin birbirine oldukca benzemesi bulunduğunu belirtiyor.
Basında Matsun ve Matsoni ile ilgili haberlerin çıkması, iki ülkede, yoğurdu ilkin kimin ürettiği, yoğurdun isminin aslolan kime ilişkin olduğu, tarihe bakılırsa söz mevzusu adların nereden geldiği ve benzer tartışmalara niçin oldu.
İki ülkedeki toplumsal paylaşım siteleri kullanıcıları Matsoni ve Matsun adları mevzusunda kendi iddialarını ortaya koydu. Bazı dil ve tarih uzmanları da fikirlerini paylaştı.
GÖRÜŞMELER SÜRÜYOR
Ermenistan Iktisat Bakanlığı Sözcüsü Gayane Antonyan mevzu ile ilgili yapmış olduğu konuşmada, 2011 senesinde Ermenistan’ın fikri iyelik mevzularında yetkili kurumu olarak, Matsoni isminin Ermenistan’da üretilen Matsun ile karıştırılabileceğini savunarak, Matsun isminin Avrupa Birliği (AB) ve Gürcistan’ın ilgili organlarına tescil amacıyla itiraz ettiklerini sadece itirazın umursanılmadığını söylemiş oldu.
Antonyan, Ermenistan hükümetinin coğrafi işaretlerin kullanımını Gürcü meslektaşlarıyla netleştirmek için ihtiyaç duyulan adımları atmaya başladığını belirterek, Ermeni ürünü yoğurdun, Gürcistan ile coğrafi işaretlerin karşılıklı tanınması ve korunmasına ilişkin bir anlaşmanın imzası mümkün olduktan sonrasında Gürcistan toprakları üstünden öteki ülkelere ihraç edilebileceğini aktardı.
Gürcistan Çevre Koruma ve Ziraat Bakanlığının Ziraat ve Besin Dairesi Başkanı Tengiz Kalandadze ise Fikri Iyelik Hakları yasasına bakılırsa, Gürcistan’da üretilen bir ürün ile Ermenistan’dan gelen ürünlerin adları oldukca benzediği için aracın geçen yıl Gürcistan gümrük yetkilileri tarafınca geri gönderildiğini aktardı.
Kalandadze, aynı dönemlerde Ermenistan’da üretilen fakat Gürcistan’daki benzer ürünün adını taşıyan öteki ürünler ile yüklenmiş bir tırın da ülkeye girişinin yasaklandığını belirtti.
Tengiz Kalandadze, mevzunun iki ülke içinde görüşme edilmeye devam edildiğini, AB ile de görüşmeleri sürdürdüklerini söylemiş oldu.