Definecilerin hedefi olan antik şehir, tahrip edilerek adeta kaderine terk edildi. Kaybolmaya yüz tutan antik kentin bilimsel kazılar ile toprak altından çıkarılıp turizme kazandırılması umut ediliyor.
Bitlis’in Tatvan ilçesinde 3 bin senelik geçmişiyle Urartu Krallığı’na ev sahipliği yaparak tarihe ayna olan Tatvan Antik Kenti, yok olmakla karşı karşıya.
Van Gölü kıyısında yer edinen antik şehir, 1986 senesinde Kültür ve Gezim Bakanlığı tarafınca tescil edilerek birinci derecede arkeolojik sit alanı deklare edildi.
Peşinden korunamayan ve her geçen gün kaybolma riski ile karşı karşıya kalan antik şehir, bilimsel kazılar ile toprak altından çıkarılıp turizme kazandırılması umut ediliyor.
Seyahat turları içinde bulunmuyor
Bazı yapılarda arkeolojik buluntular, taşları oyulmuş yapılar, binalar, geometrik şekiller ve oldukça sayıda işleme bulunuyor.
Oldukça azca şahıs tarafınca malum Tatvan Antik Kenti, Bitlis’in seyahat ve gezim rehberinde de yer almıyor.
Bitlis’teki Tatvan Antik Kenti toprak altından çıkarılmayı bekliyor ViDEO
Zamanı yapı definecilerin hedefi oldu
Defineciler tarafınca da tahrip edilen ve uzun bir süredir bakımsız olan antik kentin hali ise şimdilerde yürek burkuyor.
Bitlis Eren Üniversitesi (BEÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mehmet Demirtaş, Tatvan Antik Kenti’nin Tatvan-Ahlat yolu üstünde mühim bir mekan bulunduğunu söyleyerek, gün yüzüne çıkarılması icap ettiğini söylemiş oldu.
“Toprağın altında bir kent var”
Bölgenin birinci derecede arkeolojik ve organik sit alanı olduğuna dikkat çeken Demirtaş, “Şu anda ‘Çöplük’ olarak adlandırılıp plaj olarak kullanılıyor. Burada toprağın altında bir kent var. 1986 senesinde antik şehir olarak tescillenmiş durumda. Birinci derecede arkeolojik ve organik sit alanıdır. Doğrusu normalde koruma altında olması gerekiyor.
Fakat öteki tüm zamanı alanlar benzer biçimde burası da yeterince korunmuyor. Hangi döneme ilişkin olduğuyla ilgili kati bir şey söylememiz zor. Fakat muhtemelen Urartu süreci olabilir. Urartu süreci olması halinde takriben 3 bin senelik bir kent olmuş oluyor.” dedi.
“Birinci derecede arkeolojik sit alanı hususi durumunu kaldırdılar”
İnsanlar Tatvan’da antik şehir olup olmadığını dahi bilmediklerini belirten Demirtaş, “Bir ara bunun statüsünü değiştirdiler. Doğrusu sit alanı olmaktan çıkardılar ve birinci derecede arkeolojik sit alanı hususi durumunu kaldırdılar. Biz imza kampanyası başlattık. Tekrardan kurul toplandı.
Bu alanın birinci derecede arkeolojik ve organik sit alanı bulunduğunu bir kez daha tescil etti. Fakat şimdi tüm bunlar yetmez. Doğrusu bir alanın sit alanı olarak duyuru edilmesi, maalesef onu korumasına yetmiyor.” diye konuştu.
“İnsan yapısı birçok unsur var orada”
Tatvan Antik Kenti’nin yalnız Tatvan’ın ve Bitlis’in değil, Türkiye’nin geleceği bulunduğunu söyleyen Demirtaş, “Toprağın altında ve orada arkeolojik buluntular, taşları oyulmuş yapılar, binalar ve birçok geometrik şekiller var. Doğrusu insan yapısı birçok unsur var orada.
Doğal ki yeterince korunmadığı için hızla tahrip ediliyor. Şimdi bu tahribatın önüne geçmek için bizlerin yapabileceği şey bunu söylemektir. Senelerdir söylüyoruz. Düşünün senelerdir bu görsel medyada, yazılı basında onlarca kere çıktı. Belgesel çektik, gösterildi. Senelerdir verdiğimiz mücadelenin sonucu maalesef bir bilimsel kazıya dönüşmedi. Şu anda bilimsel kazılarla oranın kazılması gerekiyor.
Oldukça büyük bir projeyle. Fakat şu ana kadar bu başarıya ulaşmış olmadı. Koruma altına alınmadığı için de hızla yok oluyor maalesef. Buna bir umar bulunması lazım. Türkiye’nin ve dünyanın gözbebeği olmaya adaydır. Daha ilkin onlarca kere söylediğim benzer biçimde yetkililere bir kez daha ricada bulunuyorum. Kendi görevinizi yapmadığınız için zamanı alanlar, ülkemizin geleceği ve memleketimizin geleceği yok oluyor. Orada oturuyor olmanızın bir karşılığı olması lazım. Siz hizmet için oradasınız. Lütfen bunu aksatmayın. Vebalini taşıyamazsınız. Cezasını ödeyemezsiniz.” ifadelerini kullandı.
“Tanımadığınız için sevmiyoruz, sevemiyoruz”
İHA’nın haberine nazaran, insanların Tatvan’daki antik kentin varlığını bilmediğini söyleyen Demirtaş, bilimsel kazılar ile turizme kazandırılacağını dile getirerek, “Ilk olarak insanların orayı görmesi lazım. Şimdi biz burada toprağın altında bir şehirden bahsediyoruz. Bir antik kentten bahsediyoruz. Fakat nedir işte? İnsanlar orada bir antik şehir olabileceğine olasılık vermiyorlar. Gidip yerinde inceleyenler görüyor. Oradaki yapıları görüyor.
Toprağın altında ve gözle görülebilecek şekilde. Aslına bakarsan bir kısmı yüzeydedir. Fakat şimdi buradan anlattığımız vakit orayı görmüyorlar. Biz tarihçiler, arkeologlar, sanat tarihçileri belli oranda bu bilgiye vakıfız. Buranın hakkaten tescil edilmiş olduğu şekilde bir antik şehir bulunduğunu biz biliyoruz. Fakat insanoğlu bilmiyor.
Şimdi daima söylediğim bir sloganik bir şey var. Tanımıyoruz. Tanımadığınız için sevmiyoruz, sevemiyoruz, sevmediğimiz için de koruyamıyoruz. Doğrusu ilkin tanımak, sonrasında sevmek, sonrasında korumak mümkün hale gelebilir. Onun için burayı iyi bir halde anlatmak lazım. Bizim anlatmalarımız demek ki korunmasına yetmiyor. Bunu birazcık daha ileriye götürmek gerekir diye düşünüyorum, inşallah bir işe yarar.” şeklinde konuştu.