Birleşmiş Milletler (BM) İnsani Gelişme Endeksi’nin yayınladığı raporda Türkiye, 191 ülke içinde 48. sırada kendisine yer buldu.
BM Kalkınma Programı (UNDP), “Belirsiz Zamanlar, Huzursuz Yaşamlar: Dönüşen Dünyada Geleceğimizi Şekillendirmek” başlıklı 2022 İnsani Gelişme Raporu’nu deklare etti.
Türkiye 191 ülke içinde 48. sırada
Türkiye, raporda endeks sıralamasındaki en yüksek kategori olan “devasa yükseklikte insani gelişme” kategorisine üst üste üçüncü kez girdi ve bu yıl 191 ülke içinde 48. sıraya yerleşti.
Uzun ve sıhhatli yaşam, bilgiye erişim ve insana yakışır yaşam standardını temel alan rapora bakılırsa, 1990 ile 2021 yılları aralığında Türkiye’de insani gelişim endeksinin her üç boyutunda da ilerleme görüldü.
Yaşam süresi Türkiye’de 8,3 yıl arttı
Bu zamanda Türkiye’de yaşam süresi 8,3 yıl, averaj tahsil süresi 4,2 yıl ve tahsil süresi 9,3 yıl arttı.
AA’nın haberine bakılırsa, şahıs başına düşen gayrisafi ulusal hasıla (GSMH) ise aynı dönemde ortalama yüzde 139 artış gösterdi.
Toplumsal cinsiyet eşitliğinde adamların insani gelişme seviyelerinden yararlanma oranı hanımefendilere bakılırsa daha yüksek olurken, Türkiye bu kategoride 170 ülke içinde 65. sıraya geriledi.
Son 2 yılda her 10 ülkeden 9’unun insani gelişme oranı geriledi
Dünyanın krizden krize savrulduğu, karşı karşıya kalmış olduğu sorunlarla başa çıkamadığı ve rotada keskin bir değişim eğer olmazsa daha çok yoksunluk ve adaletsizliğe sürükleneceği uyarısının yer almış olduğu raporda, Kovid-19 salgını, Rusya- Ukrayna Savaşı ve yaşanmış olan küresel krizler sebebiyle son 2 yılda insani gelişme endeksinin küresel boyutta gerilediğine yer verildi.
Son 32 yılda ilk kez insani gelişme endeksinde peş peşe iki yıl küresel çapta gerileme yaşandı.
İnsani gelişme, 2016 yılı düzeyine gerileyerek Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri doğrultusunda katedilen gelişmenin büyük bölümünü tersine çevirdi.
İnsani gelişme endeksinde gerileme
Bu tersine dönüşün evrensel boyutta olduğu belirtilen rapora bakılırsa, insani gelişim endeksi Türkiye de dahil olmak suretiyle ülkelerin yüzde 90’ından fazlasında 2020 ya da 2021 senesinde geriledi.
İnsani gelişme endeksi, ülkelerin yüzde 40’ından fazlasında ise her iki yılda da gerileme gösterdi.
İnsani gelişme endeksi sıralamasında ilk basamakta İsviçre yer aldı. Bu ülkeyi Norveç, İzlanda, Hong Kong (Çin), Avustralya, Danimarka, İsveç, İrlanda, Almanya ve Hollanda izledi.
Listede İngiltere 18’inci, Japonya 19’uncu, ABD 21’inci, Çin ise 79’uncu sırada yer aldı.